Druga wersja ustawy implementującej dyrektywę o ochronie sygnalistów.

10 maja 2022 r. w Rzeczpospolitej został opublikowany tekst naszego eksperta dra Mirosława Gumularza dotyczący projekt (2 wersja – z 6 kwietnia 2022 r.) ustawy implementującej dyrektywę o ochronie sygnalistów.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze fragmenty tekstu:

Założenia

Postanowienia projektu wskazują, że obowiązki związane ze zgłoszeniami wewnętrznymi dotyczyć będą podmiotów na rzecz, których wykonuje pracę co najmniej 50 osób. W poprzednim projekcie wskazany próg dotyczył wyłącznie pracowników, co rodziło wątpliwości w kontekście treści dyrektywy i jej motywów (m.in. 39). Obecnie nie ma wątpliwości, że przy obliczaniu “progu wejścia” w zakres podmiotowy regulacji należy uwzględniać nie tylko osoby wykonujące pracę na podstawie stosunku pracy a także innego stosunku prawnego stanowiącego podstawę świadczenia pracy lub usług lub pełnienia funkcji (np. współpracowników B2B). Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że niezależnie od ilości osób zatrudnionych ustawę będą stosować podmioty wskazane w art. 23 ust. 2 projektu m.in. obowiązane na gruncie AML np. biura rachunkowe.

Obecna wersja projektu przesądza, że sygnalistą może być nie tylko pracownik, ale i każda osoba dokonująca zgłoszenia w kontekście zatrudnia. Na gruncie projektu z 6.04.2022 r. pojęcie “kontekstu związanego z pracą” obejmuje m.in.: 

(-) pracownika,
(-) pracownika tymczasowego, 
(-) osoby świadczącej pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej, 
(-) przedsiębiorcy, 
(-) akcjonariusza lub wspólnika.

Dostęp do danych

Dyrektywa wymaga uregulowania problemu dostępu do informacji o zgłoszeniu i o dalszych działaniach. W tym zakresie dyrektywa wyróżnia dwa poziomy dostępu: 

(-) najwęższy – dotyczy danych samego sygnalisty;
(-) szerszy – dotyczy danych innych osób m.in. tej której dotyczy zgłoszenie.

Opublikowany projekt zrównuje zasady ochrony danych sygnalisty i innych osób. Może to uniemożliwić chociażby wyciąganie konsekwencji względem osób, których dotyczy zgłoszenie.

Pozostałe kwestie

Na koniec należy zwrócić uwagę na pozostawienie przepisów karnych (a nie jak postulowano wprowadzenie odpowiedzialności na gruncie prawa administracyjnego) oraz termin rozpoczęcia stosowania wymogów.

Realizacja obowiązku ustalenia procedury wewnętrznej przez podmioty prywatne, na rzecz których wykonuje pracę co najmniej 50 i mniej niż 250 osób, następuje do dnia 17 grudnia 2023 r.

Realizacja obowiązku ustalenia: 

1) procedury wewnętrznej przez podmioty prywatne, na rzecz których wykonuje pracę co najmniej 250 osób,
2) procedury wewnętrznej przez podmioty prywatne, o których mowa w art. 23 ust. 2 (np. stosujące AML); 
3) procedury wewnętrznej przez podmioty publiczne, 
4) procedury przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych albo procedury zewnętrznej przez Rzecznika Praw Obywatelskich albo organ publiczny – następuje w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy.

Mirek
17 czerwca 2022 r.